Cách gói bánh chưng vuông vắn không cần khuôn, bánh xanh mướt thơm ngon cực đơn giản. Hướng dẫn chi tiết chuẩn bị nguyên liệu và cách gói bánh chưng đón Tết Nguyên Đán
Nguyên liệu để gói bánh chưng:
Gạo nếp: 4kg
Đỗ xanh khô đã cà vỏ: 1000gr
Thịt ba chỉ (hoặc sấn vai): 1200gr
Lá dong: 60 lá
Lạt để buộc bánh
Hành khô, hạt tiêu, muối, đường
Sơ chế các nguyên liệu
Lá dong
Lá dong được rửa sạch và để ráo nước Bí quyết đầu tiên giúp bạn luộc bánh chưng xanh và ngon là cách chọn lá dong. Nên chọn lá dong không to quá cũng không nhỏ quá. Lá dong không non quá mà cũng đừng già quá. Nhìn lá bóng, xanh đậm, cuống nhỏ. Khi chọn được lá dong ưng ý, đem rửa sạch sẽ, phơi chỗ thoáng gió. Không phơi quá khô mà chỉ cần ráo nước là được. Lá dong khi bắt đầu gói bánh chưng, bạn nên lau khô kho lá dong nhé!
 |
| Lá dong được rửa sạch và để ráo nước |
Bí quyết đầu tiên giúp bạn luộc bánh chưng xanh và ngon là cách chọn lá dong. Nên chọn lá dong không to quá cũng không nhỏ quá. Lá dong không non quá mà cũng đừng già quá. Nhìn lá bóng, xanh đậm, cuống nhỏ. Khi chọn được lá dong ưng ý, đem rửa sạch sẽ, phơi chỗ thoáng gió. Không phơi quá khô mà chỉ cần ráo nước là được. Lá dong khi bắt đầu gói bánh chưng, bạn nên lau khô kho lá dong nhé!
Gạo nếp
 |
| Gạo nếp ngâm từ 10 – 12 giờ |
Gạo nếp để gói bánh chưng ngon phải là loại nếp mùa hay nếp cái hoa vàng, hạt bóng mẩy và đều nhau. Gạo ngâm khoảng 10 – 12 giờ bằng nước lạnh sau đó vo qua, để ráo nước và xóc muối trắng lượng vừa phải cho thêm vị đậm đà. Đặc trưng của bánh chưng là vị mặn của gạo nếp, vị thơm của đỗ, vị thơm và béo ngậy của thịt… vì vậy cần chú ý cho lượng muối vừa đủ với số lượng gạo và đồng đều với đỗ, thịt. Nếu bạn muốn gạo nếp được xanh, và thơm hơn, bạn có thể dùng lá nếp xay nhỏ lấy nước cốt màu xanh để ngâm gạo nếp. Gạo nếp được ngâm nước lá nếp sẽ trở nên thơm và xanh cực đẹp khi gói bánh chưng đấy!.
Đỗ xanh
Đỗ xanh là phần nhân nằm gần tâm bánh chưng (phần thịt). Bạn có thể mua đỗ đã tách vỏ hoặc chưa tách vỏ. Nếu mua đỗ đã tách vỏ bạn chỉ cần ngâm đỗ, nhưng đỗ chưa tách thì bạn cần ngâm để đỗ tróc vỏ và đãi sạch vỏ đỗ.
Dù phải tách vỏ và mất thời gian, nhưng một trong những bí quyết để gói bánh chưng ngon là bạn nên dùng đỗ xanh còn nguyên vỏ để có độ thơm, ngon và vệ sinh. Mầu vàng óng của hạt đỗ tượng trưng cho một năm mới tràn trề tài lộc, thịnh vượng.
Thịt lợn: Chọn loại thịt có cả nạc và mỡ (thường là thịt ba chỉ) thái miếng to đều, ướp gia vị vừa đủ, rắc ít hạt tiêu để thêm hương nồng nàn và đặc biệt sau khi bánh chín sẽ có mùi thơm và vị cay nhẹ. Một điều chú ý là bạn không nên cho mắm để ướp thịt gói bánh chưng, bởi cho mắm vào thịt sẽ khiến bánh chưng gói xong không để được lâu đâu nhé!
Hành củ: bóc vỏ, thái lát mỏng
Hạt tiêu: rang thơm, tán nhỏ
Cách 1: Cách gói bánh chưng không dùng khuôn
Bước 1: Xếp lá dong
Xếp 4 lá vuông góc như trong hình, 2 lá dưới úp mặt phải xuống (2 lá dưới để như vậy vì khi bọc bánh lại, phần mặt phải sẽ nằm bên ngoài làm cho bánh đẹp hơn), 2 lá trên ngửa mặt phải lên (2 lá trên làm vậy để khi bóc bánh, bánh không bị dính).
 |
Bước 2: Cho gạo vào giữa lá dong
Cho khoảng 1 bát gạo vào giữa lá dong.
 |
Bước 3: Đặt thịt heo lên miếng đậu xanh
Lấy một nửa nắm đỗ xanh nhấn nhẹ để phần đỗ xanh trũng xuống, rồi đặt một miếng thịt vào giữa phần đỗ xanh sau đó, úp nửa phần đỗ xanh còn lại (cũng được ấn nhẹ cho trũng xuống) lên miếng thịt.
 |
Bước 4: Dùng đậu xanh bao miếng thịt
Nặn nhân sao cho phần đỗ xanh bao kín gần hết miếng thịt.
 |
Bước 5: Đặt nhân đậu thịt lên gạo nếp
Đặt nhân lên trên phần gạo.
 |
Bước 6: Đổ thêm gạo nếp lên phủ kín nhân
Đổ thêm một lớp gạo phía trên phần nhân và dùng tay san đều sao cho gạo phủ kín nhân.
 |
Bước 7: Gấp mép lá dong
Dùng tay gấp lần lượt lá dong bên phải và trái vào nhưng lưu ý chú ý phải chắc tay. Phần lá dong thừa thì gập mép lại (gập vào bên trong để giấu lá thừa).
 |
Bước 8: Gói bánh, buộc lạt
Phần gấp phần đầu lá dưới lên. Bóp mép hai bên phần đầu trên của bánh, gấp nốt phần lá thừa ở bên trên lại cho vuông vắn.
phần gấp phần đầu lá dưới lên. Bóp mép hai bên phần đầu trên của bánh, gấp nốt phần lá thừa ở bên trên lại cho vuông vắn.
 |
Tiếp theo là làm động tác giỗ bánh xuống bàn để bánh được thêm chắc. Thử lắc bánh, nếu còn nghe tiếng gạo bên trong là bánh chưa được gói chặt.
Cách 2: Cách gói bánh chưng dùng khuôn
Bước 1:
- Mỗi một chiếc bánh chưng sẽ tương ứng với 4 lớp lá dong.
- Gập đôi lá dong theo chiều dọc, sau đó gập làm 4 theo chiều ngang.
- Đo chiều dài cạnh lòng khuôn rồi đo từ phần gập ngang của lá tới đầu lá và cắt bỏ phần lá thừa.
Bước 2:
- Xếp lạt thành hình chữ nhật rồi đặt khuôn lên trên.
- Xếp lá dong thành các cạnh hình chữ nhật trong khuôn, các mặt xanh đậm của lá vào bên trong và mặt xanh nhạt hơn ra bên ngoài để mặt đậm của lá tiếp xúc với gạo sẽ làm cho bánh được xanh hơn.
Bước 3:
Xúc 1 bát gạo nếp đầy đổ vào tâm chữ thập và gạt đều thành hình vuông cạnh 20cm. Sau đó cho 1 nắm đỗ bóp nhẹ và dải đều trong khuôn viên gạo. Đặt 4 miếng thịt đã ướp vào 4 góc. Sau đó giải tiếp 1 lượt đỗ và lượt gạo lên trên tương tự lúc đầu.
Bước 4: gói lại
- Gấp đồng thời 2 lá dong lớp trên vào. Gấp tiếp đồng thời 2 lá dong lớp dưới vào, và lèn chặt nhẹ tay.
- Nhắc khuôn ra nhẹ nhàng.
- Buộc lạt lại bằng cách xoắn tạo thành hình chữ thập. Chú ý phải nhẹ tay không khi luộc sẽ bục bánh do buộc chặt.
Cách luộc bánh chưng
 |
| Luộc bánh đủ từ 10 đến 12 tiếng |
Luộc bánh chưng là khâu quan trọng nhất vì luộc bánh chưng mất nhiều thời gian và công sức. Chú ý khi luộc nhớ chèn chặt bánh để khỏi bị vỡ vì khi đun bánh nở ra. Các lá bánh còn thừa cho cả vào nồi cho thêm hương và giữ nhiệt khi đun.
Thường luộc bánh bằng củi sẽ thơm ngon và nhừ hơn bằng các loại khác. Trước khi xếp bánh vào luộc, bạn nhớ xếp dưới đáy nồi lạt hoặc các sống lá dong để chèn ở dưới. Hành động này giúp cho bánh chưng không bị cháy ở đáy nồi, làm nước luộc còn xanh hơn nữa. Nồi bánh phải đủ lửa để nước luôn sôi, không bao giờ được thiếu nước nên có thùng tiếp nước bên cạnh. Bạn không được đổ nước lạnh vào khi tiếp nước cho nồi bánh chưng, nước lạnh sẽ làm bánh nửa chín nửa sống, bị lại gạo sau này.
Nồi bánh phải đủ lửa để nước luôn sôi, không bao giờ được thiếu nước nên có thùng tiếp nước bên cạnh. Bạn không được đổ nước lạnh vào khi tiếp nước cho nồi bánh chưng, nước lạnh sẽ làm bánh nửa chín nửa sống, bị lại gạo sau này.
Đủ 12 giờ đun bếp củi thì bánh chín, đảm bảo sẽ không bị “lại gạo”, bị sượng sau này. Bánh chưng vớt ra nghi ngút khói, để nguội trong cái lạnh giao mùa, ngấm sương đêm và hương vị đất trời. Sau khi vớt bánh ra, xếp thành nhiều lớp, dùng một vật nặng để ép cho ra nước.
Tổng hợp
